Innowacja pedagogiczna – „HISTORIA KULTURY I SZTUKI ZIEMI BOCHEŃSKIEJ”

Autor – mgr inż. arch. Agata Kufta–Pletty

„Sztuka jest obecnie dla nas pewnego rodzaju orężem w ręku [..]
oddzielać sztuki od miłości Ojczyzny nie wolno!”
Jan Matejko

I.   WSTĘP

Głównym założeniem wprowadzenia innowacji pedagogicznej „Historia kultury i sztuki ziemi bocheńskiej” był pewien rodzaj posługi, patriotycznego obowiązku wobec naszej „małej ojczyzny”, którą jest ziemia bocheńska. Umożliwienie uczestniczenia przez uczniów w tejże innowacji daje im możliwość godnego reprezentowania imienia naszej szkoły – Jana Matejko, tym bardziej, że ten wybitny malarz historyczny był mocno związany z najstarszym miastem w Małopolsce – Bochnią, Nowym Wiśniczem i całą ziemią bocheńską.

Innowacja pedagogiczna „Historia kultury i sztuki ziemi bocheńskiej” jest propozycją innowacji makrosystemowej mającą zastosowanie do rozwiązywania makrostrukturalnych problemów edukacji, jest jej nowym sposobem – nauką poprzez kulturę i sztukę. Innowacja ta jest uzupełnieniem i poszerzeniem wiedzy z zakresu przedmiotów nauczania zawierających elementy kultury i sztuki. Uzupełnienie polega na zmianach w doborze i układzie treści kształcenia poszczególnych przedmiotów i jest zgodne z zatwierdzonymi programami nauczania. Rozszerzenie polega na nowym sposobie edukacji poprzez współpracę ze środowiskiem. Tym samym nowatorskie rozwiązania innowacji są zawarte w sferze proponowanej i organizacji.

Nauczycielom zostają przydzielone obszary działania zarówno w sferze swojego przedmiotu nauczania jak i działalności pozaszkolnej zgodnej z wykonywanym zawodem i ich zainteresowaniami. Wyznaczone zadania poszczególni nauczyciele wraz z uczniami realizują na lekcjach jako uzupełnienie programu nauczania przedmiotów, kółkach zainteresowań i klubach, w szkole oraz poza terenem szkoły w różnych placówkach kulturalno–oświatowych na terenie miasta.

II.   OPIS ZASAD INNOWACJI

 
1. Innowacja pedagogiczna – „Historia kultury i sztuki ziemi bocheńskiej”,
2. Rodzaj innowacji – makrosystemowa, przedmiotowo–wychowawcza,
3. Programem edukacyjnym zostaną objęci uczniowie klas IV – VI PSP nr 5 w Bochni. W innowacji tej mogą wziąść udział uczniowie młodszych klas jeśli poszczególne zagadnienia programowe zostaną dostosowane do ich rozwoju intelektualnego. Zainteresowani rodzice również mogą włączyć się w program, dzięki czemu będą ważnym „głosem” w trakcie ewaluacji.
4. Warunki realizacji:
 
• – zajęcia z przedmiotów nauczania zawierających elementy kultury i sztuki
• – zajęcia pozalekcyjne – kółka i kluby
• – zajęcia pozaszkolne
5. Termin realizacji – 3 lata
6. Oczekiwane rezultaty

uczeń:
• – zdobywa doświadczenia życiowe
• – pogłębia swoją wiedzę na temat życia kulturalnego ziemi bocheńskiej,
• – jest przywiązany do miejsca, ziemi bocheńskiej poprzez czynny udział w innowacji,
• – rozwinie swoje umiejętności aktorskie, wokalne, taneczne, artystyczne,
• – zna malarzy dawnych i współczesnych ziemi bocheńskiej.

uczeń nabywa:
• – nawyku systematycznego i bezpośredniego obcowania ze sztuką,
• – większej ogłady w stosunkach międzyludzkich,
• – większych horyzontów myślowych.

uczeń potrafi:
• – rozpowszechniać tradycje swojego regionu,
• – rozróżniać osoby działające na polu kultury i sztuki ziemi bocheńskiej,
• – uszanować tych, którzy odeszli,
• – patrzeć i widzieć to co ważne w architekturze swojej okolicy,
• – odróżnić style architektoniczne budowli miejskich,
• – połączyć dziedziny sztuki: plastyka – muzyka – literatura,
• – przeprowadzić wywiad,
• – użyć nowo poznanego słownictwa artystycznego,
• – współdziałać w grupie,
• – odnaleźć się w środowisku artystycznym,
• – nawiązywać kontakty,
• – rozmawiać z ludźmi różnego pokolenia,
• – wyzwolić z siebie twórczą ekspresje,
• – zaprazentować swoje możliwości w dziedzinie muzyki, plastyki, literatury i tańca,
• – wyrazić swoje uczucia po wysłuchaniu utworu lub oglądnięciu obrazu,
• – eksperymentować z dźwiękiem,
• – fotografować [kompozycje całościowe oraz szczegóły],
• – zaprezentować swoje prace fotograficzne i malarskie na wystawie,
• – wymienić i opowiedzieć legendy ziemi bocheńskiej,
• – zorganizować wystawę.

III.   CELE GŁÓWNE

Innowacja pedagogiczna „Historia kultury i sztuki ziemi bocheńskiej” ma na celu przy-gotowanie ucznia do czynnego udziału w życiu kulturalnym, rozumianym jako percepcja jak i autoekspresja. Służyć ma temu szeroko rozumiana integracja sztuki z innymi przedmiotami z bloku humanistycznego. Zajęcia prowadzone w ramach innowacji powinny być procesem uświadamiania dziecku jego udziału w kulturze.

Szeroko pojęta kultura nadaje sens wszelkim działaniom. Edukacja poprzez poznanie kultury i sztuki ziemi bocheńskiej ma na celu wszechstronny rozwój harmonijnej, zintegro-wanej, pełnej i twórczej osobowości ucznia. Dzięki teorii praktyka przestaje być ślepym działaniem, dzięki praktyce teoria nie jest nudzącą wiedzą encyklopedyczną. Pozostaje to zgodne z tendencjami we współczesnej oświacie, która kładzie nacisk na wyposażenie uczniów nie tylko w wiedzę, ale w zasób umiejętności praktycznych. Wiedza przekazywana na zajęciach w ramach blokowego systemu przedmiotowego będzie przekazywana w sposób nowatorski i twórczy.

Innowacja ta proponuje metody oparte na zasadzie aktywnej percepcji i pełnej twórczej ekspresji. Niewątpliwie celem tych działań jest: kształcenie w uczniach twórczej postawy, rozumianej jako zespół dyspozycji poznawczych, emocjonalno–motywacyjnych i działaniowych, który zapewni im w przyszłości możliwość reorganizowania dotychczaso-wych doświadczeń, odkrywania i tworzenia czegoś [rzeczy, idei, sposobu postrzegania świata] odmiennego i wartościowego. Ważne jest także rozwijanie umiejętności porozu-miewania się ze środowiskiem kulturalnym ziemi bocheńskiej, nawiązywaniem kontaktów oraz współdziałaniu i tworzeniu.

Edukacja poprzez kulturę i sztukę własnego regionu ma duże szanse stać się motorem rozwoju społecznego. Aby tak się stało potrzebne jest przygotowane społeczeństwo, a przede wszystkim przygotowanie młodego pokolenia. Ważne jest więc odwołanie się w procesie edukacji do wspólnej tradycji, historii i sztuki danego regionu. Istotne jest również to, aby młody człowiek poczuł przynależność do swej ziemi, do swojej „małej ojczyzny”, gdyż patriotyzmu należy się uczyć poprzez rozbudzanie miłości do swojego najbliższego regionu tj. ziemi bocheńskiej.

IV.   CELE EDUKACYJNE

 
• – wszechstronny i harmonijny rozwój uczniów,
• – kształtowanie postawy aktywnego odbiorcy,
• – rozwijanie u uczniów wrażliwości, wyobraźni i poczucia estetyki,
• – poznanie histori, kultury i sztuki swojego regionu,
• – uczenie istnienia w kulturze,
• – organizowanie wycieczek, wystaw,
• – umiejętność porozumiewania się [stosunki interpersonalne],
• – poznanie niektórych zawodów,
• – rozbudzanie patriotyzmu,
• – zdobywanie nowych doświadczeń,
• – kształtowanie w uczniach twórczej postawy,
• – poszerzenie horyzontów myślowych,
• – pogłębianie wiedzy o życiu i świecie,
• – zdobywanie umiejętności współtworzenia,
• – wyzwolenie w uczniach pełnej i twórczej ekspresji,
• – integracja uczniów,
• – rozwijanie samodzielności i wytrwałości w procesie odkrywania i rozwiązywania problemów,
• – nabywanie ogłady i kultury osobistej w obcowaniu ze sztuką,
• – przygotowanie uczniów do odbioru sztuki.

V.   PROGRAM PRACY

W ramach innowacji pedagogicznej „Historia kultury i sztuki ziemi bocheńskiej”, obejmującej 3 – letni sposób realizacji oraz bardzo szeroki zakres działań, został opracowany przykładowy program pracy.

Trudno byłoby przedstawić go w sposób szczegółowy, gdyż innowacja ta oprócz tego, że opiera się na jednostkach lekcyjnych, to głównym jej założeniem jest współpraca ze środowiskiem. Więc ważne jest to co proponują ośrodki kulturalne w swojej trzyletniej pracy, w czasie kiedy będzie realizowana innowacja. Szkoła nasza będzie się integrować z ziemią bocheńską poprzez swój udział w tych programach.

Pozwoli na to stała obserwacja, kontakt, co ma duży wpływ na uczenie istnienia w kulturze w jej wymiarze symbolicznym i aksjologicznym, tak by stawała się wewnętrzną i osobistą własnością dziecka.

VI.   SPOSÓB REALIZACJI – ROK SZKOLNY 2008/2009

 
1. NADANIE AKTU LOKACYJNEGO BOCHNI – żywy obraz
2. LUDWIK STASIAK NA TLE SWEJ EPOKI – czwartkowe spotkanie muzealne,
3. Z DYR. MUZEUM PO CMENTARZU NA ULICY ORACKIEJ – spacer
4. BOCHEŃSKI DZIEŃ ŚWIĘTEGO MiKOŁAJA – spotkanie
5. „PIĘKNO MINIONE, UTRACONE, NIEDOCENIONE...” – promocja książki,
6. SZLAK ARCHITEKTURY DREWNIANEJ – wycieczka
7. JAN MATEJKO I BOCHNIA – wystawa
8. DZIEŃ PRZEWODNIKA – wycieczka